Łój wołowy to jedne z moich ulubionych produktów, zarówno do jedzenia jak i do smarowania ciała czy włosów. W 100% naturalny , w pełni bezpieczny, zdrowy, przeciwzapalny, przeciwbólowy, nawilżający.
Kieruje się w życiu zasadą, iż to co nakładam na moją skórę powinno być bezpieczne a zatem możliwe również do zjedzenia, a łój właśnie taki jest.
Zatem trochę o jego historii.
Historia łoju wołowego
Starożytność:
Już w starożytnych cywilizacjach łój wołowy był wykorzystywany jako podstawowe źródło tłuszczu, zarówno do gotowania, jak i do produkcji świec. Ze względu na wysoką stabilność w wysokich temperaturach i długi okres przydatności, łój był cennym zasobem w gospodarstwach domowych. W starożytnym Rzymie używano go do produkcji mydeł, podobnie jak w starożytnym Egipcie.
W średniowiecznej Europie łój wołowy był niezwykle ważnym surowcem. Używano go przede wszystkim do produkcji świec, które były tańsze niż świece woskowe. Świece łojowe były powszechnie używane, zwłaszcza w klasztorach, gdzie produkcja była na dużą skalę. Z czasem stały się nieodłącznym elementem życia codziennego w Europie.
W XVIII i XIX wieku łój wołowy odgrywał kluczową rolę w przemyśle. Był używany jako smar maszynowy w fabrykach oraz w produkcji mydeł, kosmetyków i środków czyszczących. Łój był także wykorzystywany w wytwarzaniu smarów do mechanizmów oraz do impregnacji odzieży i skóry.
W XX wieku, ze względu na rozwój przemysłu petrochemicznego i dostępność tanich syntetycznych materiałów, łój wołowy stracił na znaczeniu jako surowiec przemysłowy. Jednak w ostatnich latach, wraz z trendem powrotu do naturalnych produktów, wraca zainteresowanie łojem wołowym jako składnikiem naturalnych mydeł, kosmetyków oraz tłuszczu kulinarnego w dietach takich jak paleo czy carnivore.
Łój wołowy jest tłuszczem zwierzęcym, który zawiera wiele ważnych składników odżywczych, takich jak witaminy, tłuszcze nasycone oraz niektóre niezbędne kwasy tłuszczowe. Jest bardzo energetyczny a jego właściwości odżywcze mogą być korzystne w kontekście diety wysokotłuszczowej, takiej jak dieta ketogeniczna lub carnivore.
Co zatem możemy w łoju wołowym “odnaleźć”?
Witaminy:
- Witamina A: Łój wołowy zawiera retinol, czyli aktywną formę witaminy A, która jest ważna dla zdrowia skóry, wzroku i układu odpornościowego.
- Witamina D: Pomaga w regulacji poziomu wapnia i fosforu w organizmie, wspierając zdrowie kości.
- Witamina E: Przeciwutleniacz, który chroni komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i wspomaga zdrowie skóry.
- Witamina K2: Jest istotna dla zdrowia serca i kości, ponieważ reguluje metabolizm wapnia, kierując wapń do kości i zapobiegając jego odkładaniu w naczyniach krwionośnych.
Tłuszcze:
- Tłuszcze nasycone: Łój wołowy jest bogaty w tłuszcze nasycone, które są stabilne podczas obróbki cieplnej i stanowią źródło energii. Tłuszcze nasycone są również ważne dla funkcjonowania hormonów i zdrowia komórkowego.
- Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6: Łój wołowy zawiera kwasy tłuszczowe w stosunkowo zrównoważonych proporcjach, co jest korzystne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego oraz funkcji mózgu.
- Kwas stearynowy: To jeden z najważniejszych kwasów tłuszczowych obecnych w łoju wołowym, który ma neutralny wpływ na poziom cholesterolu we krwi.
Kwasy tłuszczowe i składniki odżywcze:
- Conjugated Linoleic Acid (CLA): Łój wołowy jest źródłem kwasu linolowego sprzężonego (CLA), który ma właściwości przeciwzapalne i może wspierać utratę tkanki tłuszczowej oraz zdrowie metaboliczne.
- Kwasy tłuszczowe krótkołańcuchowe: Takie jak kwas masłowy, który wspiera zdrowie jelit i działa przeciwzapalnie.
Wartości odżywcze łoju wołowego w 100 g:
- Kalorie: ~900 kcal
- Tłuszcze: ~100 g
- Tłuszcze nasycone: ~50-52 g
- Kwasy tłuszczowe jednonienasycone: ~40 g
- Kwasy tłuszczowe wielonienasycone: ~2-3 g
Najważniejsze jest to, iż łój wołowy zawiera składniki które są najlepiej przyswajalne przez ludzki organizm ze względu na jego odzwierzęcy charakter.
Zastosowanie łoju w medycynie ludowej
Łój wołowy był szeroko wykorzystywany w medycynie ludowej ze względu na swoje właściwości odżywcze, przeciwzapalne i regeneracyjne. Oto niektóre z tradycyjnych zastosowań łoju wołowego w różnych kulturach:
Leczenie ran i oparzeń
W medycynie ludowej łój wołowy był często stosowany do przyspieszania gojenia ran, skaleczeń i oparzeń. Ze względu na swoje właściwości nawilżające i regeneracyjne, łój pomagał utrzymać wilgoć w ranie, co wspierało procesy naprawcze skóry i zapobiegało infekcjom.
Pielęgnacja skóry i leczenie suchości
Ze względu na wysoką zawartość tłuszczu i witamin, takich jak witamina A, łój wołowy był stosowany w pielęgnacji suchej, pękającej skóry. W różnych kulturach używano go jako naturalny balsam do skóry, który łagodził podrażnienia, suchą skórę oraz wspomagał leczenie egzemy.
Leczenie bólów mięśniowych i stawowych
Łój wołowy był używany w formie maści do masażu, szczególnie w leczeniu bólów reumatycznych, stawowych oraz mięśniowych. W niektórych kulturach mieszano łój z ziołami i stosowano go w formie okładów lub wcierań w bolące miejsca.
Wspomaganie regeneracji włosów
W medycynie ludowej łój wołowy stosowano jako naturalny środek na wzmocnienie włosów i leczenie łupieżu. Nałożony na skórę głowy, łój mógł wspierać nawilżenie skóry, co zapobiegało jej przesuszeniu i łuszczeniu się.
Ochrona przed zimnem
W niektórych kulturach, zwłaszcza w regionach o surowym klimacie, łój wołowy był używany do natłuszczania skóry, aby chronić ją przed zimnem i mrozem. Był stosowany jako warstwa ochronna, zapobiegając pękaniu skóry i odmrożeniom.
Leczenie podrażnień skóry u niemowląt
W tradycyjnej medycynie ludowej łój wołowy był stosowany do pielęgnacji skóry niemowląt, zwłaszcza w przypadku pieluszkowego zapalenia skóry. Jego łagodzące i regenerujące właściwości były wykorzystywane do łagodzenia podrażnień i zaczerwienień.
W starożytnych i średniowiecznych księgach medycznych, takich jak „Herbarze” czy „Compendium Medicinale”, łój bydlęcy był wymieniany jako składnik maści i okładów stosowanych na różne problemy skórne, w tym wypadanie włosów.
“Compendium Medicinale” to jeden z ważniejszych tekstów medycznych z późnego średniowiecza i wczesnego renesansu, który stanowi zbiór przepisów i środków leczniczych stosowanych w tamtym okresie. Łój wołowy był często wymieniany w takich tekstach jako składnik stosowany w różnorodnych maściach, kremach i okładach na różne dolegliwości skórne oraz bóle stawowe. Wykorzystywano go zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu z ziołami i innymi naturalnymi składnikami.
Papirus Ebersa zawiera opisy ponad 700 różnych receptur medycznych, z których wiele opiera się na naturalnych składnikach, takich jak rośliny, minerały i tłuszcze zwierzęce, w tym łój wołowy. Łój był szeroko stosowany w starożytnym Egipcie jako baza do maści i kremów, które miały na celu leczenie różnych schorzeń skóry, oparzeń, ran oraz bólów mięśniowych i stawowych.
Łój wołowy w kosmetyce
Łój wołowy był również popularny jako składnik mydeł i maści, szczególnie w Europie i Ameryce Północnej, ze względu na swoje właściwości nawilżające i regeneracyjne. Do dziś łój bydlęcy jest wykorzystywany w produkcji tradycyjnych mydeł i naturalnych kosmetyków.
Łój wołowy w kuchni
Dobrze, przejdźmy zatem do tego co “tygryski” lubią najbardziej czyli smakołyki. Co z tym łojem możemy zrobić w naszej kuchni?
Łój wołowy ma długą historię zastosowania w kuchni, zarówno jako tłuszcz do gotowania, jak i składnik w pieczeniu. Jest ceniony za swoje właściwości kulinarne, stabilność w wysokich temperaturach i unikalny smak, który dodaje potrawom. Współcześnie, wraz z rosnącą popularnością diet takich jak ketogeniczna czy paleo, łój wołowy zyskuje na nowo uznanie jako zdrowy tłuszcz do smażenia i pieczenia.
Smażenie i pieczenie
- Łój wołowy ma wysoką temperaturę dymienia (ok. 250°C), co czyni go idealnym tłuszczem do smażenia i pieczenia. Dzięki temu nadaje się do smażenia mięsa, warzyw, a nawet frytek. Jest popularny w tradycyjnych kuchniach europejskich i amerykańskich.
Przygotowywanie zup i bulionów
- Łój wołowy można dodać do zup, bulionów i gulaszy, aby wzbogacić smak i zwiększyć kaloryczność. Jest często używany w kuchniach, gdzie tłuszcze zwierzęce odgrywają istotną rolę, np. w kuchni wschodnioeuropejskiej czy amerykańskiej.
- Łój jest wykorzystywany do nadania potrawom głębokiego, mięsnego smaku. Można go stosować jako zamiennik masła do przygotowywania warzyw, dań mięsnych zwłaszcza w kuchniach, gdzie unika się przetworzonych tłuszczów roślinnych.
Jeśli zdecydujesz się okazjonalnie na frytki, to najlepiej wykonaj je w domu i zawsze na tłuszczu wołowym. Tradycyjnie, frytki były smażone na łoju wołowym, co nadawało im chrupiącą konsystencję i wyrazisty smak. W wielu miejscach do dziś stosuje się ten tłuszcz w lokalnych specjalnościach, aby przywrócić dawną metodę smażenia.
Korzyści zdrowotne
Łój wołowy jest bogaty w tłuszcze nasycone, ale także zawiera zdrowe kwasy tłuszczowe, takie jak kwas linolowy sprzężony (CLA), który może działać przeciwzapalnie i wspierać metabolizm. Tłuszcz pochodzący od zwierząt karmionych trawą ma wyższe stężenie kwasów omega-3, co dodatkowo podnosi jego wartość odżywczą.
Osobiście jestem jak wiecie ogromną fanką a wręczy “psychofanką” tego rodzaju tłuszczu, dlatego polecam Wam go z całego serca. Jedne z najlepszych “suplementów” z resztą.
